KINDEROPVANG MET DE HANDJES IN HET HAAR

‘k Zag 1 begeleider voor 9 peuters zorgen, o dat was een wóóóóónder … Het zou een strofe in een bekend kinderliedje kunnen zijn, maar vandaag is het – helaas – de realiteit. De kinderopvang krijgt het hard te verduren in Vlaanderen, om allerlei redenen. Hoog tijd om het tij te keren, aldus ACV Puls-collega Nathalie Winters.

Wat is er precies aan de hand in de kinderopvang?

Winters: “Ouders worden geconfronteerd met het tekort aan kinderbegeleiders, of hun kind nu al in de opvang zit of nog geboren moet worden. Sommige leefgroepen moeten gewoon hun deuren sluiten door te weinig personeel. En dan is het aan die ouders om een alternatieve oplossing te zoeken.

Neem nu Femke, zij is in augustus bevallen. Ze had al maanden een onthaalmoeder, maar toen ze die contacteerde na de bevalling, bleek dat die 3 maanden zwanger was. In september moest Femke opnieuw op zoek.”

Femke Peeters: “Vinn was pas geboren en ik moest alweer op zoek. Ik heb toen echt iedereen gecontacteerd. Ik deed zelfs een oproep op Facebook. Uiteindelijk vond ik een pas opgestarte crèche in Zoutleeuw. Dat is 20 minuten van bij me thuis en 40 minuten van mijn werk. Ik zou een uur onderweg zijn om van hot naar her te hollen. Gelukkig zijn mijn schoonmoeder en ik verder blijven zoeken en vonden we last minute een plekje in Lummen. Het kwam dus goed, maar het heeft ons veel stress bezorgd op een moment waarop wij zorgeloos wilden genieten.”

Vanwaar dat grote tekort aan personeel?

Winters: “Het beroep van kinderbegeleider is al jaren een knelpuntberoep: het wordt hoe langer hoe minder aantrekkelijk. In de eerste plaats door de werkdruk. We zitten vandaag met een ratio van 1 begeleider voor 9 kinderen in de groepsopvang en 1 op 8 in de gezinsopvang. Noem het gerust bandwerk. Begeleiders zijn vaak uitsluitend bezig met verzorgende taken.

Kinderen krijgen al lang niet meer de aandacht die ze verdienen en dat is verontrustend. Er is bijna geen tijd om motorische en emotionele ontwikkeling te stimuleren. Laat staan dat ze voorbereid worden op school … De kwaliteit van kinderopvang gaat erop achteruit, ondanks alle inspanningen van de begeleiders.”

“Naast de werkdruk is er het probleem van de verloning. Die verschilt sterk naargelang de erkenning en de subsidiëring van elk kinderopvanginitiatief. Er is een structurele ongelijkheid in het aantal dagen vakantie en loon.

Werk je in een buitenschoolse opvang of zelfstandig kinderdagverblijf? Dan heb je bij de start van je loopbaan bij een voltijdse tewerkstelling tot 600 euro bruto minder op het einde van de maand. Je loon stijgt niet naarmate je ervaring krijgt, waardoor je na 20 jaar op de helft van het maandloon zit van je collega in de gesubsidieerde kinderopvang.

Tot slot is er ook een groot gebrek aan maatschappelijke erkenning voor de job van kinderbegeleider. Deze mix van factoren maakt de job ontzettend onaantrekkelijk.”

In welke zin zijn daar al stappen gezet?

Winters: “De Vlaamse overheid maakt vanaf januari volgend jaar 115 miljoen euro vrij voor de kinderopvang. Daarmee worden de lonen gedeeltelijk geharmoniseerd en worden er extra opvangplaatsen gecreëerd. Helaas is dat budget niet voldoende om de begeleider-kindratio aan te passen. Daar is méér voor nodig. Véél meer.

Het ACV werkt mee aan een toekomsttraject over kinderopvang. Participatief en in samenspraak met het werkveld ontwikkelt het agentschap ‘Opgroeien’ een strategisch actieplan. Hiertegenover komt ook een financieel plan.

Ook de volgende regering krijgt de opdracht om verder aan de slag te gaan en de nodige middelen te voorzien. Vanuit ACV nemen we deel aan het overleg en zien we toe op de uitvoering van de plannen.”

Hoe ziet het plan van aanpak eruit? En welke rol kan ACV hierin spelen?

Winters: “Het plan zal focussen op de Workforce in de kinderopvang en op de pedagogische, sociale en economische functie. Ons sectorplan kinderopvang kadert daar perfect in. ACV focust op gelijk loon voor gelijk werk, minder werkdruk dankzij een ratio van 1 op 5 en correcte werknemersstatuten voor onthaalouders.

Met het ACV oefenen we op regelmatige basis invloed uit op de Vlaamse regering: door zaken te problematiseren en in de kijker te zetten. Daarnaast ontwikkelen we samen met onze militanten een strategisch actieplan. We behaalden hiermee al mooie resultaten in 2022. Een goede motivatie om in 2023 verder te gaan op hetzelfde elan.

Als vakbond willen we de samenleving en de politiek ertoe dwingen om andere beleidskeuzes te maken. Investeren in kinderopvang is zorgen voor de toekomst van morgen. Kwaliteitsvolle kinderopvang biedt ouders de mogelijkheid om met een gerust hart te gaan werken en een inkomen te verwerven dat op zijn beurt zorgt voor meer welvaart en hopelijk ook meer welzijn.”

Wat kunnen ouders en werknemers in de kinderopvang zelf doen?

Winters: “Ik raad ze aan om ons te volgen op sociale media, lid te worden van ACV en deel te nemen aan onze non-profitacties.”

Never Work Alone 2023 | Auteur: Tine Sinnaeve  | Foto: Shutterstock