Omgaan met artificiële intelligentie op het werk

“Veel mensen gebruiken Chat GPT om teksten te schrijven. Logisch, want zo kwam het ook vaak in de media. Maar nog te weinig mensen gebruiken de volle mogelijkheden van de technologie. Maar er zijn nog heel wat andere toepassingen om via generatieve artificiële intelligentie (GenAI) je efficiëntie te verhogen of je creativiteit aan te sporen.” Vanuit die overtuiging startte Michael Bauwens vanuit de UCLL Hogelschool met GPT Academy, om kmo’s te helpen GenAI effectiever in te zetten.

Hoe kan AI de productiviteit en efficiëntie van kenniswerkers verbeteren?

Bauwens: “Vroeger kon AI voornamelijk repetitieve taken automatiseren. Met de opkomst van generatieve AI zien we eigenlijk dat ook kennistaken gedeeltelijk geautomatiseerd kunnen worden. Dat is enerzijds positief, want zo kunnen we moeilijke taken efficiënter uitvoeren. Maar langs de andere kant is het ook een beetje angstaanjagend. Want die kennistaken waren een soort ‘laatste bastion’ van wat enkel mensen konden. Gelukkig merken we, door die generatieve AI echt veel te gebruiken, dat AI ons echt niet zomaar zal vervangen.”

Wat zijn veelvoorkomende misvattingen over generatieve AI?

Bauwens: “Veel mensen zien die technologie te veel als iets menselijks. De ironie is dat je generatieve AI juist heel menselijk moét gebruiken om tot de beste resultaten te komen. We moeten er tegen spreken alsof we tegen een persoon spreken. Nochtans zijn Large Language Models, zoals een ChatGPT, eigenlijk gewoon heel krachtige woordvoorspellers. Een andere misvatting is dat bedrijven als OpenAI volledig revolutionaire dingen uitvinden die nog nooit bestonden. Dat klopt niet. Soms komt OpenAI bijvoorbeeld uit met een nieuwe feature die gebaseerd is op technologie die al jarenlang bestaat, maar nog niet op die manier gepresenteerd werd. Het is bijvoorbeeld al heel lang mogelijk om het internet te doorzoeken met een zoekmachine, zonder dat je in letterlijke keywords moet vermelden wat je zoekt. Je vindt op Google al langer artikels over fietsen zonder dat je letterlijk het woord ‘fiets’ moet intikken. Via zoektermen als ‘verkeer’ of ‘wielen’ belandt je ook bij artikels over ‘fiets’, omdat die topics gelijkaardig zijn. Nu ChatGPT datzelfde zoekwerk koppelt aan je eigen data, zijn mensen plots verbaasd. Terwijl het grotendeels dezelfde technologie is in een ander jasje. We gebruiken al jarenlang super veel AI in al onze tools, hardware en software. Maar dat beseffen we niet altijd. En dat moet ook niet. De adoptie van AI verloopt op z’n best als mensen een AI-toepassing niet eens meer zien als AI.”

Wat betekent generatieve AI voor bedrijven en werknemers?

Bauwens: “We zien een interessante paradox. We kunnen heel blij zijn dat die tools ons werk verlichten en onze productiviteit verhogen, maar we kunnen ons dan ook de vraag stellen of we nog evenveel betaald zullen worden als we de helft van onze job semi-automatisch kunnen uitvoeren. Zo voerde softwarebedrijf AFAS onlangs een vierdagenweek in, met het idee dat AI hen zou helpen om met vier dagen menselijk werk de output van vijf dagen te bereiken – met behoud van alle lonen. Maar je kan nog extremer gaan: wat als wij niet meer moeten werken omdat alles geautomatiseerd is? Ik denk niet dat we snel volledig vervangen zullen worden door AI. Maar mensen zullen wel op een andere manier met werk omgaan. En bedrijven zullen rekening moeten houden met bepaalde richtlijnen. In ons onderzoek rond verantwoord gebruik van generatieve AI in HR-processen is ons uitgangspunt dat we willen bekijken hoe je zaken kan automatiseren om meer tijd te maken voor de échte kern van HR. Meer tijd voor de ‘human’ in ‘human resources’. Wij spreken dan over humAIn resources. Bedrijven kunnen menselijker en persoonlijker met hun werknemers omgaan door de technologie juist toe te passen.”

 

“AI zal ons echt niet zomaar vervangen”

 

Wat zijn belangrijke uitdagingen?

Bauwens: “We merken dat er veel te doen is rond privacy. Een toepassing als ChatGPT stuurt heel veel data naar Amerikaanse servers en dat is verre van ideaal omwille van GDPR en de EU AI Act. Bedrijven vragen zich dus af hoe ze de technologie kunnen gebruiken zonder hun data vrij te moeten geven aan Amerikaanse bedrijven. Dat kan door te werken met lokale bedrijven en open source toepassingen te gebruiken. Maar dat is soms een hele zoektocht. Voor veel toepassingen kan je prima Microsoft en Google gebruiken, maar als privacy echt essentieel is, moet je toch opletten.”

“En de tweede uitdaging is de keuze van de juiste tools. Er zijn zoveel tooltjes, heel veel startups, heel veel software, die nieuwe, slimme features op basis van generatieve AI uitbrengen! Ook wij kunnen al die nieuwe tooltjes onmogelijk allemaal uittesten. Daarom is onze regel is dat we proberen te blijven werken met de eerder populaire tools (vaak dus van Microsoft, OpenAI, Google), tenzij een heel specifiek tooltje een heel specifieke puntoplossing aanbiedt.”

Hoe blijf je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en de mogelijkheden voor je werk?

Bauwens: “De nieuwste ontwikkelingen worden niet altijd op maat van de eindgebruiker gecommuniceerd. Vaak worden nieuwe trends of toepassingen eerst aan ontwikkelaars gecommuniceerd. Er zijn natuurlijk altijd wel bedrijven of personen die eindgebruikers informeren, maar daar moet je wel ernstige bronnen van  hippe influencers onderscheiden. Ik vertrouw eerder op informatie van mensen die werken bij een techbedrijf dan op  AI-consultancy startups zonder bewezen prestaties. En blijf vooral ook op je hoede voor pushy campagnes die je prompts willen verkopen.”

“Met GPT Academy presenteren we regelmatig een GenAI Update met de nieuwtjes van de voorbije twee à drie maanden. En ons kan je natuurlijk wel vertrouwen, want wij komen van een kennisinstelling en hebben ondertussen wél ons track record en credibiliteit.” (lacht)

Welk advies heb je voor kenniswerkers die hierover met hun werkgever in gesprek willen gaan?

Bauwens: “Verberg je gebruik van generatieve AI zeker niet voor je werkgever. Als jij niet open bent over je gebruik van de technologie, dan kan je werkgever ook geen goed beleid opzetten. Je werkgever moet weten wat er speelt en waar er efficiëntiewinst te boeken valt. Anders komen er blinde vlekken  in het beleid en word je als werknemer niet ondersteund. Misschien ben jij je minder bewust van bepaalde privacyrisico’s of plak je allerlei confidentiële documenten in ChatGPT zonder het te beseffen. Als je werkgever niet weet dat je dat doet, kan hij je ook niet beleidsmatig ondersteunen en beschermen.”

Auteur: Vic Van Kerrebroeck / Jan Deceunynck | Afbeelding: Shutterstock