TRANSPARANT EN BESCHERMD KANAAL VOOR KLOKKENLUIDERS

Stel, in je rol als leidinggevende of manager bots je op wanpraktijken in het ondernemingsbeleid die voor jou niet door de beugel kunnen. Het ontduiken van fiscale verplichtingen, het niet actief toepassen van milieubeschermingswetgeving, … Wangedrag in het bedrijfsbeleid kan ernstige nadelen hebben voor het algemeen belang. Stel je als individuele werknemer zo’n situatie vast, dan is het allerminst evident om op eigen houtje initiatief te nemen.

Goed functionerend sociaal overleg laat toe om gebreken en verbeterpunten binnen de onderneming te signaleren, maar volstaat niet altijd wanneer de leiding niet bereid is om in te grijpen. Bij rampen en schandalen blijkt na de feiten vaak dat werknemers op de hoogte waren van bepaalde gebreken, maar er niet in slaagden om op een effectieve manier aan de alarmbel te trekken. Omdat ze bang waren voor represailles, zich tot de verkeerde personen wendden of doordat er gewoon geen gevolg werd gegeven aan hun noodkreet.

“Wie wanpraktijken meldt, moet beschermd worden tegen nadelige gevolgen.”

Eurocadres, de Europese koepelvakbond voor kaderpersoneel, lobbyt samen met een aantal ngo’s al jaren voor een wettelijk kader voor klokkenluiders. Die inspanningen leiden in 2023 ook in België tot resultaat. De Europese richtlijn die van bedrijven verwacht dat ze een transparant en beschermd kanaal voor klokkenluiders voorzien, wordt omgezet in Belgische wetgeving. Bedrijven met meer dan 249 werknemers krijgen dus de opdracht om hun personeel de mogelijkheid te geven op een veilige en gestructureerde manier aan de alarmbel te trekken, bijvoorbeeld rond problemen met productveiligheid, volksgezondheid, consumentenbescherming, privacy of milieubescherming.

De onderneming wordt zo verplicht om in te grijpen vóór er schade berokkend wordt aan consumenten, omwonenden, gebruikers of de samenleving in ruime zin. Ook freelancers, vrijwilligers, sollicitanten en familieleden moeten van het kanaal gebruik kunnen maken. Daarbij moet wie de melding maakt, beschermd worden tegen nadelige gevolgen. Verder moet de anonimiteit van de melding gegarandeerd zijn.

Als vakbond willen we in het sociaal overleg graag betrokken zijn bij het vormgeven van die kanalen. Op die manier kan personeel inspraak hebben in de meest werkbare, veilige en effectieve structuur.

Vraag je je zelf af hoe jij op een veilige manier een probleem aan de kaak kan stellen in je onderneming of organisatie? Wissel je graag in vertrouwen eerst van gedachten over de beste aanpak? Bij ACV kom je in contact met deskundigen die met jou meedenken.