GEZONDE BEGRENZING VAN DE ARBEIDSTIJD

Jij en je werktijd, een gezonde relatie

“Je kán alles combineren als je dat wil: je thuiswerk, de vaat, de zorg voor kinderen of kleinkinderen, een zoommeeting… Ze kwamen het afgelopen jaar allemaal samen op ons bord. De uitdaging is om er bewust mee om te springen, er heel duidelijk over te communiceren, en er met zorg over te waken.”

Aan het woord is Hilde De Brauw. Ze begon haar carrière met een creatief hoofdstuk in de media­sector, om vervolgens de overstap naar personeelsbeleid in een grote, multinationale omgeving te maken. Daarna waagde ze na 20 jaar de sprong naar een volgend hoofdstuk als coach voor mensen op een kantelpunt in hun loopbaan.

“Thuiswerken is een vaardigheid, dat moet je aanleren, ook als leidinggevende trouwens.”

Hilde, gezonde begrenzing is een thema dat in jouw coaching vaak aan bod komt. Wat zag je de afgelopen maanden op dat vlak gebeuren in je contacten?

Hilde: “Dat heel wat mensen noodgedwongen gingen functioneren in een setting waar ze niet de skills voor hadden. Thuiswerken is een vaardigheid, dat moet je aanleren, ook als leidinggevende trouwens. Leidinggevenden moeten heel specifieke competenties aangeleerd krijgen om in een realiteit van veralgemeend thuiswerk werknemers te ondersteunen. Bovendien dachten we dat het snel achter de rug zou zijn, dus staken we nog een tandje bij. Dat heeft heel wat grenzen doen sneuvelen, met alle gevolgen van dien. Ik ondervond persoonlijk net hetzelfde: de eerste weken van het omschakelen naar online functioneren met webinars en digitale contacten, hebben we vijf weken lang avonden en weekends lang doorgeduwd om alles in orde te krijgen. Ik voelde wat het van me vergde, maar ik ging door. En na de emotionele en mentale grens, komt dan de fysieke alarmbel, eigenlijk pas om vijf na twaalf. Ik heb uiteindelijk het gesprek geopend bij mijn collega’s en aangegeven dat ik rust nodig had. We zijn samen op zoek gegaan naar alternatieven. Zijn er collega’s aan wie we hulp kunnen vragen? Zijn er deadlines die iets minder strak kunnen? Moet de lat echt liggen daar waar we ze nu zien?”

Zijn grenzen voor jou vooral een individuele aangelegenheid of is een organisatiebeleid nodig?

Hilde: “ Het is in ieder geval duidelijk dat de organisatie een rechtstreeks belang heeft in het mee bewaken van die grenzen. De WHO publiceerde onlangs nog ontegensprekelijke evidentie dat structureel overwerk sterk met hartziektes correleert. Zorgen dat er ook werkelijk iemand is bij wie men over de eigen grenzen kan communiceren, zelfs als het bij de eigen leidinggevende niet lukt. Actief ingaan tegen de perceptie dat de beste werknemer diegene is die om 22u ’s avonds nog met de job bezig is.”

“Ik maakte zelf als teamlid ooit een meeting mee waar mijn eigen leidinggevende opende met de boodschap dat het voor haar die ochtend eenvoudigweg niet zou lukken om de vooropgestelde agenda te behandelen. Ze legde uit wat er misliep in haar privéleven. Niet om het over zichzelf te hebben, maar om daar vervolgens aan toe te voegen: vandaag gebeurt dit met mij, dus dit overkomt ongetwijfeld ook jullie. Daar wil ik het over hebben. Hoe gaat het met jullie? Lukt het? Wanneer lukt het niet? Wat doen we op die momenten? Dat is enorm krachtig.”

“Heel wat mensen houden niet van conflict, van de confrontatie. We zijn bang dat onze collega’s ons vervelend zullen vinden.”

Hoe komt het toch dat we nee zeggen zo moeilijk vinden?

Hilde: “Heel wat mensen houden niet van conflict, van de confrontatie. We zijn bang dat onze boodschap slecht zal vallen bij de collega’s, dat ze ons vervelend zullen vinden. Daar heb ik uit geleerd met de jaren. Hoe duidelijker je nee zegt, hoe meer openheid je daarvoor terugkrijgt.”

“We associëren nee met een beperking, een afwijzing. Maar eigenlijk geeft elke ‘nee’ een kans om iets te leren: wat toont die grens? Dat er een andere, betere manier is. Door een grens aan te geven, geef je ook ruimte aan je collega om aan te geven wat voor hem of haar belastend is. Het is dus ook een kwestie van collegialiteit en we moeten elkaar daarin opvoeden. Groepsdruk is een heel gevaarlijk fenomeen. Maar collega’s die met elkaar in verbinding durven gaan: dat geeft enorm veel kracht.