COLLEGA’S GEZOCHT (MAAR NIET GEVONDEN)

Merk jij het ook? Het aantal vacatures dat moeilijk ingevuld raakt, scheert hoge toppen. De schaarste op de arbeidsmarkt krijgt al een hele tijd veel politieke aandacht. En ook werkgevers halen te pas en te onpas dat argument aan in discussies. Ze roepen daarbij steeds luider om meer arbeidsmarktgerichte opleidingen. Maar daarmee is de kous natuurlijk niet af.

Recent onderzoek toont aan dat vacatureschoentje vooral knelt bij jobs met een hoge intensiviteit en gebrekkige arbeidsvoorwaarden. Via opleidingen sleutelen aan vaardigheden of de arbeidsmobiliteit opkrikken, biedt in die context weinig soelaas. De mismatch zit niet zozeer in een verschil tussen vereiste skills en het opleidingsniveau. Het gaat veel meer om een verschil tussen de verwachtingen van werknemers en de realiteit die werkgevers bieden.

Die vaststelling biedt kansen. Het maakt van de krappe arbeidsmarkt een opportuniteit voor werknemers om met de directie het gesprek aan te gaan over de kwaliteit van jobs, over werkdruk en verstandig leiderschap. Die dialoog krijgt doorgaans relatief weinig aandacht in het sociaal overleg.

Maar ook investeren in opleiding blijft meer dan ooit een onmiskenbare must. De digitale en groene transitie leiden tot een constante evolutie van nodige skills en vaardigheden. Een substantieel deel van de ontwikkeling van vaardigheden zal onvermijdelijk on the job moeten gebeuren: óp de werkvloer, tijdens de arbeidstijd.

Dat blijkt in de praktijk een stevige struikelsteen. Bij een bevraging in de dienstensector stelde ACV vast dat 55% niet één dag een opleiding volgde op het werk. In een kwart van de gevallen staat de werkgever expliciet afwijzend tegenover een opleidingsaanbod.

Aan de kant van de werknemers is er veel meer vraag. De helft van de werknemers geeft de werkgever een onvoldoende inzake opleidingsinspanningen. Liefst 51% wil meer opleiding volgen, als de werkdruk het zou toelaten. Opvallend is dat opleidingen voor 62% gemotiveerd wordt vanuit het huidige takenpakket. Er wordt dus relatief weinig ingespeeld op nieuwe uitdagingen en noden. Verder heeft 48% van de bevraagden nood aan meer vakspecifieke training.

De rechtstreekse meerwaarde van bijkomende opleiding staat dus buiten kijf. Maar een drukke job combineren met opleidingen bezorgt werknemers meer dan ooit stress en kopzorgen. Verwachten dat werknemers opleidingen volgen in hun eigen tijd doet nog een schepje bovenop de werkdruk en is weinig realistisch. Opleiding hoort binnen de arbeidstijd.

Openstaande vacatures zijn voelbaar

Lieven De Wandel is personeelsvertegenwoordiger bij Barco. Samen met zijn collega’s probeert hij de impact van niet ingevulde vacatures onder controle te houden. “Vacatures geraken bij ons al een hele tijd moeizaam ingevuld, en dat geldt zowel voor R&D als bij de arbeiders. De laatste maanden lijkt het iets vlotter te gaan. We maken stilaan een inhaalbeweging. Opleiding krijgt in onze organisatie veel aandacht. Als de werkgever de verwachtingen naar nieuwe collega’s nog wat bijstelt en nog wat meer wil investeren in training on the job na de aanwerving, helpt dat. Openstaande vacatures zijn een terugkerend onderwerp in ons sociaal overleg. De impact op de aanwezige collega’s is immers bijzonder voelbaar. We pleiten er bij de directie vooral voor om het aantal projecten af te stemmen op de reële bezetting. Op die manier blijft het werkbaar voor iedereen, en is beschikbare man- of vrouwkracht in evenwicht met de workload.”

Goed leiderschap zet in op persoonlijke groei

Els Henderieckx probeert als personeelsvertegenwoordiger bij DPG Media de neerwaartse spiraal van toenemend verloop en absenteïsme te voorkomen. “In ons bedrijf staan er te veel vacatures open die we niet of moeilijk ingevuld krijgen. Dat merken we vooral voor technische en IT-profielen, maar ook voor sales experten. Er wordt dus veel geïnvesteerd in zowel opleidingen (intern en extern) als interne mobiliteit, al creëer je daarmee soms elders een nieuw vacuüm. We bespreken dat maandelijks in het sociaal overleg en stellen vast dat er vanuit HR hard aan wordt gewerkt. Wij maken ons vooral zorgen over de werkdruk. Die is al zeer pittig. En door niet-ingevulde vacatures evolueert die niet bepaald in de goeie richting. Projecten lopen daardoor vertraging op. Om ons bedrijf aantrekkelijk te houden – DPG Media werd onlangs verkozen tot de meest aantrekkelijke werkgever van het jaar – hebben we een sterk overkoepelend HR-beleid nodig dat inzet op persoonlijke groeiplannen annex verloningstrajecten, waarbij een open en verbindend leiderschap op alle niveaus de norm wordt. Daar wringt het schoentje. Beter leiderschap, oog voor de ambities en/of competenties, en meer transparantie omtrent kansen en verloning zouden een reëel verschil maken.”

Wil jij persoonlijk advies over je opleidingsrechten? Benieuwd of je in jouw sector terecht kan bij een opleidingsfonds? Heb je ideeën over het opleidingsplan in jouw onderneming? Laat het ons weten via neverworkalone@acv-csc.be! Samen maken we een verschil.