SOCIAAL AKKOORD IN DE NON-PROFIT BRENGT GOED NIEUWS

“Meer dan 400.000 werknemers zien hun loon substantieel verhogen”

Na maanden van onderhandelen is eindelijk het sociaal akkoord voor de non-profitsectoren rond. Onderhandelaar Olivier Remy is moe maar tevreden. “De afgelopen maanden waren erg ongewoon en intensief. Met heel wat lange onderhandelingsnachten vanachter een scherm. Efficiënt, maar uitputtend. Maar het resultaat is enorm bevredigend. De komende weken rollen we een aantal grote akkoorden uit in de zorgsector die op de werkvloer een erg voelbaar verschil zullen maken.”

“Wat het coronavirus heeft aangericht, zorgde voor een politieke bereidheid waar we jaren voor hebben moeten knokken,” legt hij uit. “Die versnelling was voor ons en het personeel heel bijzonder.” Maar omwille van corona liep het allemaal anders dan gewoonlijk. “Ook de betrokkenheid van het personeel organiseren bij onze besprekingen, moest helemaal anders lopen dan anders. Sociale media hebben ons daar stevig bij geholpen.” Het werk is niet af, weet Olivier. Maar er is wel een enorme stap gezet. “En dat voelt natuurlijk heel goed, na jaren van trekken en sleuren.”

De werkomstandigheden in de zorgsector zijn het afgelopen jaar niet uit het nieuws geweest. Wat heeft de stroomversnelling mogelijk gemaakt?

Olivier: “De pandemie heeft er voor gezorgd dat issues waar zorgpersoneel al jaren tegenaan loopt, enorm op scherp gesteld zijn. Dat heeft ons geholpen om nu een indrukwekkende beweging te maken in een proces waar we al 15 jaar mee bezig zijn. Al in 2005 zijn we begonnen aan de gesprekken over hedendaagse jobomschrijvingen met bijhorende verloning voor de zorgsector. Iemands loon werd op dat moment bepaald op basis van schema’s die uit diep in de vorige eeuw dateerden. Heel wat recentere ontwikkelingen in competenties die relevant zijn in de zorgsector, ontbraken daar helemaal in. Dat zorgt voor veel onduidelijkheid en discussie, maar maakt de sector als werkgever natuurlijk ook niet erg aantrekkelijk.

Op wetenschappelijke grond en met de expertise van data-analisten en procesbegeleiders hebben we bijna 200 functies in de zorg gedefinieerd, en daar een gepast loonmodel aan gekoppeld. De bankencrisis heeft toen serieus roet in het eten ge-gooid: het nodige budget om die billijke verloning ook in de praktijk om te zetten, ontbrak. Jarenlang zijn we blijven pleiten. We hebben in de sector de traditie om het personeel nauw te betrekken bij de onderhandelingen, hen te informeren, en hen de kans te geven zelf ook te tonen hoe belangrijk ze bepaalde punten vinden. Actievoeren op verschillende manieren kwam er dus geregeld aan te pas.”

“Ook op 5 maart 2020 kwamen we nog met enorm veel collega’s uit de zorg op straat om te onderstrepen dat bijkomende besparingen die werden aangekondigd, echt onaanvaardbaar waren. De onderbezetting in de sector brengt de kwaliteit van de zorg in gedrang. En toen kwam de pandemie, die ons punt onmiskenbaar blootlegde. Op 18 juni heeft het personeel met enorm veel creativiteit coronaproof aan de alarmbel getrokken met opnieuw een actiedag, zonder dat de zorg voor de patiënten in het gedrang kwam. Toen heeft de regering eindelijk begrepen dat ze moest ingrijpen.”

“Door de pandemie heeft de regering eindelijk begrepen dat ze moest ingrijpen.”

Wat betekent het akkoord concreet voor de werknemers in de zorg- en welzijnssector?

Olivier: “Meer dan 400.000 werknemers zien hun loon substantieel verhogen door dat het destijds onderhandelde loonmodel in één keer integraal wordt uitgevoerd vanaf 1 juli. Er komen bovendien 8.000 jobs bij, zo’n 3.800 in Vlaanderen, om de werkdruk te verlagen en de kwaliteit van de zorg te verbeteren. De loonsverhoging komt er voor bijna alle profielen. Startende werknemers beginnen voortaan aan een beduidend hoger loon in de sector. Nadien blijft je loon evolueren, maar minder uitgesproken dan in de aanvangsfase. Heel wat functies die voordien niet duidelijk omschreven waren zoals diensthoofden, IT’ers en medewerkers aan het kwaliteitsbeleid krijgen nu een heldere omschrijving van hun verantwoordelijkheden en bijhorende waardering. Om geschikte profielen aan te trekken ontwikkelde zich in het verleden nogal een wildgroei aan premies en toeslagen, die nu gewoon in het brutoloon geïntegreerd kunnen worden. Dat is ook voor afgeleide voordelen zoals je eindejaarspremie of je pensioenopbouw een stap vooruit.”

Duizenden nieuwe jobs erbij: gaan die ook echt ingevuld raken? Personeel vinden in de zorgsector blijkt een pijnpunt.

Olivier: “Net daarom is het optrekken van het startersloon zo belangrijk. Maar we hebben ook de afspraken rond zijinstromers verstevigd. 950 werknemers uit andere sectoren krijgen de kans om aan een job in de zorg te starten en eerst met behoud van het loon van hun nieuwe werkgever de nodige opleiding te volgen. Dat kan na een ernstige selectie van de kandidaten, waardoor het slaagpercentage van de bijzonder gemotiveerde deelnemers erg hoog ligt.”

“We hebben ook de afspraken rond zij-instromers verstevigd. 950 werknemers uit andere sectoren krijgen de kans om een opleiding te volgen en in de zorg te starten.”

Hoe kom je als werknemer te weten wat het nieuwe loonmodel voor jouw individuele situatie betekent?

Olivier: “We proberen onze afgevaardigden zo goed mogelijk te coachen om als eerste aanspreekpunt op de werkvloer te fungeren. Dat vergt heel wat technisch inzicht en dienstverlenende competenties, waar we hen in bijstaan. Natuurlijk kunnen leden ook naar onze professionele dienstverleners doorverwezen worden. We hebben ook een online tool (https://ific100.wittewoede.be, n.v.d.r.) waar je zelf kan checken hoe de uitrol van het loonakkoord zich voor jou vertaalt.”

Hoe beleefde jij zelf de weg die je als onderhandelaar moest afleggen om tot dit resultaat te komen?

Olivier: “Het was echt wel een bijzonder hoofdstuk. Als vakbond zijn we een beweging, we brengen mensen samen, we mobiliseren en proberen sociale vooruitgang te realiseren en het sociaal weefsel te versterken. Nu moesten we dat doen midden in een heel uitzonderlijke crisis, waarbij iedereen in de sector op één of andere manier overspoeld werd door de omstandigheden. Dat was heel ingrijpend. Ik kijk er nu zó hard naar uit om met al onze mensen te kunnen samenkomen in normale omstandigheden, en samen te kijken naar wat we gerealiseerd hebben. Het hoeft niet per sé op een betoging te zijn (lacht), maar terug echt bij elkaar zijn zal toch deugd doen!”